Een kindhuwelijk berooft meisjes van hun rechten
Ieder jaar worden 12 miljoen meisjes uitgehuwelijkt. Nieuw onderzoek van Plan International toont de harde realiteit achter zo’n huwelijk: meisjes verliezen zeggenschap over hun lijf en leven, worden vroegtijdig zwanger, kampen met huiselijk geweld en raken sociaal geïsoleerd. En nu vrouwen- en meisjesrechten wereldwijd steeds vaker onder druk komen te staan en cruciale projecten worden wegbezuinigd, neemt het risico op kindhuwelijken toe.
In het onderzoek ‘Let me be a child, not a wife’ deelden 251 meisjes en jonge vrouwen uit vijftien landen hun ervaringen met uithuwelijking. Ook spraken we met 244 jonge activisten die de strijd tegen kindhuwelijken in hun gemeenschap leiden. Ze vertelden hoe extreme armoede, druk vanuit hun familie of een ongeplande zwangerschap hen ertoe dwongen om te trouwen.
Moeder en echtgenote
Allemaal gaven ze aan: als je op jonge leeftijd in het huwelijksbootje stapt, mag je niet langer je eigen keuzes maken. Uit het onderzoek blijkt dat veel meisjes worden uitgehuwelijkt aan oudere mannen, soms met een leeftijdsverschil van wel tien tot twintig jaar. Voor velen betekent het huwelijk het einde van hun schooltijd en een geïsoleerd leven binnenshuis, waar ze enkel nog de rol van moeder en echtgenote mogen vervullen. Ook betaald werk is er voor de meeste vrouwen niet bij: zelfs als het gezin in extreme armoede leeft zou het een smet op de reputatie van de man zijn als zijn vrouw werk buitenshuis heeft. Daarnaast komen seksueel en fysiek geweld binnen de relatie regelmatig voor, al blijft dit door stigma vaak onbesproken. De meeste meisjes in het onderzoek kregen op jonge leeftijd kinderen.
Binnen een jaar of twee na het huwelijk wordt er een kind geboren. Op dat moment ben ik zelf nog een kind en als ik een kind krijg, wordt mijn opleiding verstoord en brengt het mijn gezondheid in gevaar. Hoe kan ik, een kind, een ander kind opvoeden?
Gescheiden
Opvallend was dat een aanzienlijk deel van de meisjes in het onderzoek op een gegeven moment van haar partner gescheiden was, bijvoorbeeld om huiselijk geweld te ontvluchten. Dat kwam hen echter duur te staan, omdat scheiden in veel gemeenschappen onacceptabel is. Meisjes die willen scheiden worden vaak bestempeld als ‘losbandig’, worden sociaal geïsoleerd en verguisd en raken hierdoor regelmatig in (extreme) armoede.
Wetgeving schiet tekort
Uit het onderzoek blijkt ook dat de wetgeving omtrent kindhuwelijken vaak tekort schiet. In vrijwel alle onderzochte landen – met uitzondering van Niger – zijn kindhuwelijken bij wet verboden. Toch zijn er vaak nog juridische achterdeurtjes waardoor meisjes alsnog in een kindhuwelijk terecht komen. Bijvoorbeeld omdat er bepalingen in de wet staan waardoor een meisje wél mag trouwen als ze daarvoor toestemming van haar ouders heeft.
Binnen een jaar of twee na het huwelijk wordt er een kind geboren. Op dat moment ben ik zelf nog een kind en als ik een kind krijg, wordt mijn opleiding verstoord en brengt het mijn gezondheid in gevaar. Hoe kan ik, een kind, een ander kind opvoeden?
Dit is een wereldwijd probleem: maar liefst driekwart (109) van de 148 landen waar een minimale huwelijksleeftijd van achttien jaar of ouder geldt, staat nog uitzonderingen toe. In dertig landen is de huwelijksleeftijd lager of is er helemaal geen wetgeving om kindhuwelijken aan banden te leggen.
Groeiende weerstand tegen vrouwenrechten
En het aanscherpen van wetgeving tegen kindhuwelijken wordt wereldwijd ook nog eens steeds lastiger. Een groeiende weerstand tegen de strijd voor meisjes- en vrouwenrechten staat ook het tegengaan van kindhuwelijken sterk in de weg.
“In één op de vier landen wereldwijd wordt de verbetering van vrouwenrechten actief tegengewerkt”, vertelt Garance Reus-Deelder, directeur Plan International. “Onder het mom van familiewaarden proberen conservatieve leiders de rol van meisjes weer te beperken tot die van echtgenote en moeder. Dit ondermijnt de strijd tegen kindhuwelijken en vergroot het stigma rond meisjes die zelf willen beslissen over seks, zwangerschappen en relaties.’
Bezuinigingen
Als direct gevolg van politieke keuzes worden wereldwijd programma’s wegbezuinigd die meisjes beschermen en alternatieven bieden voor een kindhuwelijk. Zo moest Plan International al dergelijke programma’s stopzetten in Niger en Nepal. Reus-Deelder: “In landen waar geïnvesteerd wordt in seksuele voorlichting, onderwijs en wetgeving, zien we een duidelijke afname van het aantal kindhuwelijken. Maar die vooruitgang staat sterk onder druk. Moedig leiderschap en politieke inzet zijn essentieel zodat meisjes regie krijgen over hun lichaam en leven.”
Hij intimideerde me altijd, en als ik iets probeerde te zeggen, sloeg hij me. Ik hield mijn mond omdat ik bang was voor de gevolgen.
Plan International doet een dringende oproep aan overheden om de bezuinigingen op cruciale programma’s tegen kindhuwelijken ongedaan te maken. Ook pleiten we voor steun aan jonge vrouwelijke activisten die de strijd tegen kindhuwelijken wereldwijd leiden.
Over het rapport
Elk jaar op 11 oktober, Wereldmeisjesdag, brengt Plan International het State of the World’s Girls rapport uit. Hierin leggen we de obstakels bloot die er nog altijd voor zorgen dat meisjes en jonge vrouwen achtergesteld en gediscrimineerd worden. Voor het ‘Let me be a child, not a wife’ rapport praatten we met 251 meisjes en jonge vrouwen uit Bangladesh, Cambodja, Indonesië, Nepal, Ethiopië, Mozambique, Uganda, Zambia, Colombia, de Dominicaanse Republiek, Guatemala, Ecuador, Nigeria, Niger en Togo. Allemaal deelden zij hun persoonlijke verhalen over de moeilijkheden die hun huwelijk met zich meebracht.
