Kindhuwelijken in Malawi: “Hij zei dat hij van me hield.”
De Malawiaanse Rose was tien toen haar leraar haar “amai akunyumba” begon te noemen, wat “mijn vrouw” betekent. Hij zei het op een grappige manier en Rose haar schoolvriendinnetjes lachten erom, dus deed zij dat ook. Maar het bleek geen grapje te zijn. Toen Rose twaalf was, werd ze door haar leraar verkracht.
“Hij was altijd aardig tegen me,” vertelt Rose. “Hij gaf me koekjes en popcorn.” Twee jaar lang noemde haar leraar haar “amai akunyumba”, maar hij had er altijd een grapje van gemaakt. Totdat Rose in groep acht zat. Ze werd voor het eerst ongesteld en in de ogen van haar leraar was ze nu een vrouw. Niet veel later nodigde hij haar bij hem thuis uit en verkrachtte hij haar. “Ik zei tegen hem dat het pijn deed. Maar ik mocht er thuis niks over zeggen van hem. Ik moest zeggen dat ik gewoon buikpijn had.”
Rose haar leraar zei dat de bijnaam die hij haar had gegeven, realiteit kon worden. “Hij zei dat hij van me hield en goed voor me zou zorgen.”
Gerechtigheid voor Rose
Gelukkig ontdekte de moeder van Rose al snel dat er iets mis was. Ze vond een seksueel getinte brief, die de leraar aan haar dochter had geschreven. Ze maakte zich veel zorgen en stapte naar de politie. Zij hielpen Rose bij het vertellen van haar verhaal. Samen zetten ze zich in om gerechtigheid te krijgen voor wat haar is aangedaan.
Rose haar leraar wacht op dit moment zijn proces af. Hij is beschuldigd van seksueel misbruik en dat is ook in Malawi strafbaar. Maar vaak loopt het anders in Malawi. De helft van de meisjes moet voor haar achttiende verjaardag trouwen. Vaak met seksueel misbruik tot gevolg.
Lees ook: Ontsnapt aan een kindhuwelijk: “Ik kreeg mijn leven weer terug”
Van misbruik naar kindhuwelijk
Wanneer naar buiten komt dat een meisje seksueel misbruikt is, wordt zij soms ook nog gedwongen te trouwen. “Zo’n man weet dan dat hij fout zit en trouwt dan preventief met het meisje zodat het niet op een misdrijf lijkt,” vertelt Alinikisa Mphongolo, de projectleider van Plan International Malawi die Rose ondersteund heeft de afgelopen tijd. “Toen de leraar van Rose doorkreeg dat het een serieuze zaak werd, begon hij te onderhandelen met haar ouders. Hij zei dat hij voor hun dochter wilde zorgen en stelde voor met haar te trouwen. Dat is natuurlijk verschrikkelijk.”
Vicieuze cirkel
Veel meisjes in Malawi trouwen op jonge leeftijd. Ze gaan niet meer naar school en krijgen kinderen als ze zelf nog kind zijn. Zonder opleiding hebben deze meisjes later bijna geen kans op betaald werk en blijven ze hun hele leven afhankelijk. “En zo blijft de armoedecirkel bestaan,” legt Alinikisa uit. “Een meisje trouwt op jonge leeftijd, maakt haar school niet af en krijgt een baby. Ook dat kind zal waarschijnlijk weer op jonge leeftijd een baby krijgen, en zo wordt de cirkel nooit doorbroken.”
Maar er beginnen dingen te veranderen. Vorig jaar is de wet in Malawi gewijzigd: de minimum leeftijd om te mogen trouwen, is achttien jaar geworden (in plaats van vijftien), ook als je toestemming hebt van je ouders. Dat is een grote stap in de goede richting, maar een diepgewortelde traditie verandert niet alleen door een wetswijziging. Daarom zetten jongeren uit het 18+ programma zich in om kindhuwelijken te stoppen.
Wil je meer weten over hoe Plan strijdt tegen kindhuwelijken? Schrijf je in voor de nieuwsbrief!
Het 18+ programma
De door Plan ondersteunde jongerengroepen uit het 18+ programma strijden tegen kindhuwelijken. Ze geven voorlichting over de rechten van meisjes (en jongens) en proberen samen een omgeving te creëren waarin deze rechten gerespecteerd en beschermd worden. De jongerengroepen bestaan vooral uit meiden die zelf uit een relatie komen waarin ze misbruikt zijn, of dit van dichtbij hebben meegemaakt.
Memory Banda (20) is een van de activisten die met het 18+ programma streed voor de verhoging van de minimum trouwleeftijd naar achttien jaar. Ook zij heeft een persoonlijke motivatie: haar zusje was elf jaar oud toen ze zwanger raakte en moest trouwen met de vader van de baby. “Ik was zelf nog jong toen en dacht dat het normaal was,” vertelt Memory. “Maar al snel kwam ik erachter dat ze ook in het huwelijk nog misbruikt werd. Toen ze thuis kwam, zag ik wat voor vreselijke impact dat op haar had. Mijn kleine zusje was opeens mijn kleine zusje niet meer.”
Hoop op verandering
Memory hoopt dat binnenkort geen enkel meisje meer in de situatie van haar zusje terechtkomt. Ook Rose hoopt dat meisjes niet meer hoeven te trouwen en dat degenen die wel in een kindhuwelijk terecht komen, net als zij gered zullen worden. Rose woont momenteel bij haar tante in een ander dorp, zodat ze naar een nieuwe school kan gaan en eindelijk weer de kans krijgt om kind te zijn.