Maak menstruatie bespreekbaar!
Op 28 mei is het Wereld Menstruatiedag. Menstruatie is heel normaal, maar toch praten we er nauwelijks over. Het stigma op menstruatie zorgt ervoor dat meisjes al op jonge leeftijd worden aangeleerd zich ervoor te schamen. Ze houden hun menstruatie geheim en leren pesterijen te accepteren. Maar niet praten over menstruatie kan grote gevolgen hebben voor de gezondheid en ontwikkeling van meisjes.
Wereldwijd worden maandelijks twee miljard vrouwen en meisjes ongesteld*. Toch praten we er nauwelijks over en houden veel meisjes en vrouwen hun menstruatie zelfs geheim. Ook in Nederland. Drie op de tien Nederlandse meisjes schaamden zich toen ze voor het eerst menstrueerden (Bloedserieus, 2019). En negen op de tien meisjes geven aan dat ze zich zouden schamen als ze door zouden lekken. En dat terwijl het ten minste de helft van hen weleens is overkomen.
Angst en schaamte
Menstruatiestigma en -schaamte beperken meisjes in hun ontwikkeling. Zo gaat in Uganda meer dan de helft van de tienermeisjes niet naar school als ze ongesteld is. Hevige schaamtegevoelens en gebrek aan maandverband of sanitaire voorzieningen leiden ertoe dat meisjes meerdere schooldagen per maand missen of soms helemaal stoppen met school. Ook worden menstruerende vrouwen in veel landen als onrein gezien, waardoor ze bijvoorbeeld niet in dezelfde ruimte mogen slapen als hun familie, hun haar niet mogen wassen of niet mogen koken.
Ook in Nederland missen meisjes tijdens hun menstruatie soms maandelijks een paar dagen school of werk. Meisjes mijden sport, hobby’s of sociale activiteiten. Uit angst om door te lekken, omdat hun klachten niet serieus genomen worden of omdat ze geen menstruatieproducten beschikbaar hebben.
Gezondheidsrisico’s
Menstruatieschaamte staat niet alleen de ontwikkeling van meisjes in de weg, maar brengt ook gezondheidsrisico’s met zich mee. Omdat meisjes niet precies weten welke klachten normaal zijn en welke niet, blijven ze soms lang rondlopen met ernstige gezondheidsproblemen. En verkeerd gebruik van menstruatieproducten (bijvoorbeeld te lang rondlopen met dezelfde tampon of hetzelfde maandverband, het gebruik van onhygiënische oplossingen zoals oude kranten in plaats van maandverband of het niet kunnen wassen van herbruikbaar maandverband) kan leiden tot gevaarlijke infecties waar meisjes de rest van hun leven last van kunnen houden.
Het menstruatietaboe doorbreken
Op dit moment vindt 37 procent van de jongens dat meisjes hun menstruatie geheim moeten houden, en geeft zeventig procent van de jongens aan dat ze andere jongens wel eens negatieve opmerkingen hebben horen maken over menstruatie. Dit blijkt uit het Bloedeerlijk onderzoek dat Plan International (2022) heeft uitgevoerd in Brazilië, Indonesië, Uganda en Nederland. Deze opvattingen dragen bij aan het menstruatiestigma en houden de ongelijkheid tussen jongens en meisjes in stand.
Daarom maakt Plan International menstruatie bespreekbaar. In de landen waar we werken delen we herbruikbaar maandverband uit en zorgen we voor betere sanitaire voorzieningen, maar zetten we ons ook in om het taboe te doorbreken en proberen we de schaamte rondom menstruatie weg te nemen. We geven voorlichting aan meisjes, en betrekken ook hun ouders, leraren en jongens van vergelijkbare leeftijd bij het gesprek.
Daarom roepen we iedereen in Nederland vandaag op: praat over menstruatie! Want menstruatie is heel normaal.