“Can I show you my toilet?”

Jantien Bult, WASH Advisor van Plan Nederland, bezoekt in Ethiopië het project: ‘Water, the key for a better future’ In dit project wordt toegang tot water, sanitatie, hygiëne, voedselproductie en voedingsvoorlichting gecombineerd.

Schril contrast

We vertrekken al vroeg in de ochtend over de onverharde weg het land in. Het is er veelal dor en uitgestrekt. Onverwachts slaan we een klein zijpad in dat na een tijdje uitkomt op een groen, open grasveld midden in de weldadige natuur. Dat verwacht je niet in een land waar droogte een steeds groter probleem is. Ze wachten ons op: zo’n veertig vrouwen, mannen en kinderen verwelkomen ons. De ontvangst is warm en de natuur is zo prachtig, dat je haast vergeet dat kinderen hier doodgaan van vervuild drinkwater en ondervoeding. Mijn collega Habtamu, van Plan Ethiopië, noemt het Green Poverty. Ik vind het een schril contrast.

Meer meisjes naar school

Maar deze ochtend mag ik de grote problemen ook een beetje vergeten: het gaat goed met deze dorpsbewoners. Het tegelijkertijd werken aan schoon drinkwater, toiletten en voedsel, werpt zijn vruchten al af. De waterbron van het dorp heeft nu een simpele zuiveringsinstallatie, zodat deze veilig drinkwater geeft. Iedereen – vrouwen, mannen en kinderen – weet inmiddels dat het vee niet op dezelfde plaats moet drinken als de bewoners. Met deze nieuwe bron krijgen de gewassen ook water, waardoor nu vooral gezonde en gevarieerde gewassen worden verbouwd. Niet alleen voor de markt, maar ook voor eigen consumptie. En dat is vooral belangrijk voor kinderen, zwangeren en vrouwen die borstvoeding geven! En nog een mooi resultaat: er gaan meer meisjes naar school nu er drinkwater dichtbij voorhanden is. Ze hoeven niet meer ’s ochtends water van ver te halen.

Een gat in de grond

Ik kijk om me heen. “Waar zijn de latrines?”, vraag ik. “Die wil ik ook graag zien!” Ik merk een beetje onrust. Al snel blijkt waarom. Het loopt nog niet zo goed met de bouw van de latrines (simpele toiletten). De bewoners waren gewend hun behoeften in de natuur te doen. Maar onderdeel van dit project is, dat zij leren hoe belangrijk latrines zijn voor hun gezondheid. Zo wordt de verspreiding van ziekten voorkomen. Ze wilden het eigenlijk niet laten zien, maar omdat ik aandring, gaan we toch. Dwars door het veld met bananenbomen lopen we naar een gat in de grond met wat boomstammetjes erover. Het is niet afgedekt, het zit vol met vliegen en het stinkt er. “Het is een begin”, zeg ik optimistisch.

Elke gezin een wc

In de middag bezoeken we een dorp waar de dorpsbewoners al een stuk verder zijn met de bouw van hun latrines. Elk gezin heeft er een gebouwd: een diep gat gegraven en dat afgedekt met een plaat met een afsluitbaar kleiner gat waarboven je kunt hurken. Met bamboe en bladeren wordt er vervolgens een huisje omheen gebouwd voor de privacy. Water en zeep staan naast de latrines, voor het oh zo belangrijke handenwassen na het wc-bezoek. Gezin na gezin gaan we langs, latrine na latrine. Mensen zijn terecht trots. Als we eindelijk willen vertrekken, komt er nog een vrouw op ons afrennen: “Madam, can I show you my toilet”? En dàt kan natuurlijk!

Trots

Als we aan het einde van de dag in de auto stappen en terugrijden naar het Plan kantoor, denk ik nog even terug aan de trotse dame die mij haar toilet wou laten zien. En ik snap dat ze trots is. Want in de Green Poverty waarin ze leeft, heeft ze toch maar mooi een hele belangrijke stap gezet, waardoor zij en haar gezin gezonder leven. Met een zetje van Plan en dat maakt mij dan weer best een beetje trots.