Vrouwen in Somalië zetten zich in voor het uitbannen van meisjesbesnijdenis
Let op: delen van deze tekst kunnen als schokkend worden ervaren.
“Toen ze aankwam en ik het mes zag, werd ik ontzettend bang.” Leila uit Somalië was pas negen jaar toen ze werd besneden. Deze ingreep komt helaas nog veel voor in Afrika en leidt vaak tot levenslange problemen.
Somalië heeft het hoogste percentage van meisjesbesnijdenissen ter wereld; ongeveer 98 procent van de vrouwen (15-49 jaar) heeft de ingreep ondergaan. Leila is een van hen: “Mijn moeder vertelde me dat het belangrijk is voor mijn overgang naar volwassenheid. Ik zou van een meisje in een vrouw veranderen.”
“Ik werd ontzettend bang”
Voor de ingreep nam Leila’s moeder haar mee naar het feest van een vriendin van Leila, die net was besneden. “Toen we weer naar huis gingen, vroeg ik aan mijn moeder wanneer ik aan de beurt zou zijn om volwassen te worden, net als mijn vriendin. Ik smeekte mijn moeder dat het snel zou zijn, omdat andere meisjes me anders zouden uitlachen.”
Een week later kwam er een besnijder bij Leila thuis. “Toen ze aankwam en ik het mes zag, werd ik ontzettend bang. Maar mijn moeder zei dat het niet heel pijnlijk was en niet lang zou duren voordat ik de volwassen vrouw zou worden die ik wilde zijn. Op dat moment werd ik door twee vrouwen vastgehouden. Ze hielden mijn benen en armen stevig klem, zodat ik niet kon bewegen. Ik raakte in paniek en kreeg een injectie die volgens mij een verdoving was. Ik werd opengeknipt, gesneden en weer dichtgenaaid. Toen kwamen de ergste dagen van mijn leven. Ik had heel veel pijn en huilde de hele tijd.”
Deze vreselijke ervaring heeft helaas niet alleen Leila moeten doorstaan. Naar schatting leven meer dan 200 miljoen meisjes en vrouwen wereldwijd met de gevolgen van besnijdenis. Hiervan zijn 44 miljoen meisjes jonger dan 15 jaar. Genitale verminking is een schending van de rechten van meisjes en vrouwen.
Ook Shadia uit Sudan strijdt tegen meisjesbesnijdenis! Lees het hier
Een gewoonte
Asha (60) voerde de afgelopen drie decennia besnijdenissen uit in Somaliland, een onafhankelijk land op het grondgebied van Somalië. Ze stond bekend als iemand die haar werk goed deed. Ze was opgeleid door haar moeder en besneed vijf tot tien meisjes per jaar. Asha leefde van het inkomen dat ze verdiende met het besnijden van meisjes.
“Ik hield van wat ik deed, omdat ik geloofde dat ik jonge meisjes hielp om geaccepteerd te worden door de gemeenschap. Geen enkele vrouw zou een goede echtgenote zijn als ze niet besneden was”, legt Asha uit. Ze vertelt dat veel moeders ervoor kozen om hun dochter door haar te laten besnijden. Asha werd gezien als de beste in haar gemeenschap.
Plan International
In 2021 organiseerde Plan International in samenwerking met het Network Against FGM in Somaliland (NAFIS) een training om de kennis van de gemeenschap over meisjesbesnijdenis en de schadelijke gevolgen ervan te vergroten. Onze trainingsworkshops waren gericht op risico’s waarmee kinderen en dan vooral meisjes worden geconfronteerd, zoals besnijdenis, kindhuwelijken en tienerzwangerschappen.
Na het bijwonen van een van de trainingen leerde Asha en haar collega’s wat de schadelijke gevolgen van genitale verminking van vrouwen zijn. “Het was de eerste keer dat ik hoorde dat meisjesbesnijdenis gevolgen heeft voor de gezondheid. Ik had direct spijt van het feit dat ik het leven van zoveel meisjes en jonge vrouwen moeilijk heb gemaakt.”
Het was de eerste keer dat ik hoorde dat meisjesbesnijdenis gevolgen heeft voor de gezondheid.
Oprichting van de anti-FGM-Groep
FGM staat voor Female Genitale Mutilation, ofwel genitale verminking bij vrouwen. Met steun van Plan International en NAFIS richtte Asha een anti-FGM-groep op om bewustzijn te creëren in haar gemeenschap over de gevaren van meisjesbesnijdenis. “Samen met een paar van mijn voormalige collega’s heb ik me vrijwillig aangemeld om campagne te voeren en andere moeders in de gemeenschap te adviseren om hun dochters niet te laten besnijden.”
Wil je op de hoogte blijven van Plan International? Schrijf je in voor onze nieuwsbrief!
Asha is niet de enige die de strijd tegen genitale verminking in Somalië aangaat. Ook Mulki (24) strijdt tegen meisjesbesnijdenis, sinds haar deelname aan een van de bewustmakingssessies van de anti-FGM-groep. Mulki gaat van deur tot deur om moeders rechtstreeks aan te spreken, hen aan te moedigen om hun dochters niet te laten besnijden en om meisjes te informeren over het recht om hun eigen beslissingen te nemen over hun lichaam. “Ik wil dat grootmoeders hun messen laten vallen, dat mannen en jongens zich uitspreken tegen meisjesbesnijdenis en dat meisjes nee durven te zeggen tegen alle vormen van schadelijke gewoontes’, zegt Mulki.
Ik wil dat grootmoeders hun messen laten vallen, dat mannen zich uitspreken tegen meisjesbesnijdenis en dat meisjes nee durven zeggen.
Bewustzijn vergroten
Mulki pleit al twee jaar actief tegen meisjesbesnijdenis. In het begin kreeg ze veel weerstand, mensen in haar gemeenschap hadden kritiek op haar acties. Maar ze was vastberaden en slaagde er uiteindelijk in om meisjes en jonge vrouwen samen te brengen en op te roepen om zich uit te spreken tegen genitale verminking. “Ik zal deze boodschap blijven uitdragen, totdat meisjesbesnijdenissen zijn verbannen uit Somaliland”, zegt ze. “Ik stop niet voordat dit doel is bereikt.”
Hopelijk hoeft Mulki niet lang meer te wachten. Op 1 februari 2022 heeft Somaliland een wet aangenomen die kinderen beschermt tegen alle vormen van misbruik en verwaarlozing. Met deze wet zijn de kinderrechten in overeenstemming gebracht met het Verdrag van de Verenigde Naties waarin de rechten van het kind staan vermeld. We zijn er nog niet, maar dit is een belangrijke stap om genitale verminking uit te bannen!