Onderzoek: groeiende zorgen onder jongeren over terugdraaien vrouwenrechten

Amsterdam, 7 mei 2024 – Meisjes en jonge vrouwen wereldwijd maken zich zorgen over het terugdraaien van vrouwenrechten en de opkomst van extreemrechtse bewegingen die de vooruitgang op het gebied van gendergelijkheid ongedaan maken. Dat blijkt uit een studie van Plan International onder jongeren in 35 landen. Nu de weerstand rond thema’s als seksuele voorlichting, abortus en feminisme groeit, roepen jongeren overheden op om te voorkomen dat de rechten van meisjes verder ingeperkt worden.

 De ruim honderd jongeren die Plan International in het onderzoek ondervroeg, uiten hun zorgen over conservatieve politiek en regeringsleiders die seksuele rechten willen inperken:

“In Honduras is onlangs een veto uitgesproken over seksuele voorlichting op scholen, terwijl het wetsvoorstel bedoeld was om ongewenste tienerzwangerschappen te voorkomen.” – Valentina (21), Honduras

 “De overheid misbruikt religie en familiewaarden als argumenten om onze rechten te onderdrukken.” – Remy (22), Jordanië

Groeiende oppositie
Ook maken de jongeren zich zorgen over intimidatie tegen vrouwenrechtenactivisten, negatievere opvattingen over gendergelijkheid en de toename van (online) misinformatie over seksuele voorlichting. De bevindingen van de jongeren worden duidelijk bevestigd door verder onderzoek naar een groeiende oppositie tegen vrouwenrechten en seksuele vrijheid[1]:

• Petities en wetsvoorstellen van anti-rechtenbewegingen zijn er in een groeiend aantal landen op gericht om onderwijs over seksualiteit, reproductieve rechten en gelijkheid in te perken. Onder andere in Polen, Hongarije, Nigeria, Senegal, Honduras, Brazilië en de Verenigde Staten staat dit soort voorlichting steeds meer onder druk.
• Een kwart van de vrouwenrechtenactivisten zegt doodsbedreigingen te hebben ontvangen vanwege hun werk en 58 procent zegt dat hun eigen regering achter de bedreigingen zat.
• Overal ter wereld verzetten conservatieve krachten zich tegen het gebruik van de term ‘gender’ in wetgeving en beleid op het gebied van meisjes- en vrouwenrechten, met als argument dat deze zogenaamde genderideologie instituten als het gezin en huwelijk zou aantasten.
• Tussen 2013 en 2017 ontvingen anti-rechtenorganisaties 3,7 miljard dollar aan financiering wereldwijd. Deze organisaties hebben een sterke hand in het beperken van seksuele voorlichting, reproductieve wetgeving en lhbtiqa+-rechten wereldwijd.
• In landen als Nicaragua, Polen en de Verenigde Staten zijn zwaarbevochten overwinningen op het gebied van reproductieve rechten tenietgedaan door anti-abortuswetgeving. In Gambia wordt genitale verminking mogelijk weer gelegaliseerd.
• Wereldwijd kan bijna de helft van de meisjes en vrouwen niet zelf beslissen over anticonceptie, gezondheidszorg of haar seksleven.

In de afgelopen decennia is er veel vooruitgang geboekt, benadrukt Garance Reus-Deelder, directeur van Plan International: “Wereldwijd nemen tienerzwangerschappen en kindhuwelijken af en is meisjesbesnijdenis in steeds meer landen verboden. Dat zijn belangrijke overwinningen. Maar door toenemende druk van anti-rechtenorganisaties en regeringen die strijden voor ‘traditionele waarden’, worden verworven rechten in verschillende landen teruggedraaid.”

Nederlandse inspanningen
Organisaties die opkomen voor seksuele rechten en gendergelijkheid verzetten zich tegen deze ontwikkelingen, maar krijgen in vergelijking tot de anti-rechtenbeweging veel minder financiering. De jongeren in het onderzoek roepen regeringen daarom op om programma’s en beleid te steunen die het terugdraaien van rechten tegenhouden.

Die oproep klinkt ook door in Nederland, aldus Reus-Deelder: “Nederland heeft een sterke reputatie als het aankomt op het verbeteren van seksuele en reproductieve rechten en gendergelijkheid wereldwijd. Bezuinigen op programma’s die deze rechten bevorderen zou de anti-rechtenbeweging en conservatieve regeringen in de kaart spelen.”

Noot voor de redactie
Garance Reus-Deelder (directeur van Plan International) is bereikbaar voor interviews. Neem contact op met Anniek Groothuis (persvoorlichter) via 06-41026557 of pers@planinternational.nl

Over het onderzoek
Download hier het onderzoek. Het onderzoek werd uitgevoerd in 35 landen die zijn geselecteerd op diversiteit wat betreft geografie, inkomensniveau en de maatschappelijke ruimte (CIVICUS-status), waaronder Bangladesh, Canada, Colombia, Duitsland, Ecuador, Ethiopië, Ghana, Guatemala, Honduras, Indonesië, Jordanië, Kenia, Libanon, Liberia, Mali, Nepal, Noorwegen, Sierra Leone, Uganda, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Vietnam.

Aan het onderzoek deden 124 jongeren tussen de 15 en 24 jaar mee. Zij namen deel aan groepsdiscussies, diepte-interviews en een vragenlijst. Het rapport is aangevuld met de bevindingen van een literatuuronderzoek.

[1] Bronnen: VN Werkgroep tegen Discriminatie tegen Meisjes en Vrouwen, VN Mensenrechtenraad (2018), CNN (2023), The Kvinna till Kvinna Foundation (2023), Global Philanthropy Project (2020), Human Rights Watch (2022), Verenigde Naties (2023)

Plan International is een ontwikkelingsorganisatie die zich vanuit meer dan 80 landen wereldwijd inzet voor kwetsbare kinderen in Afrika, Azië, Latijns-Amerika en het Midden-Oosten, met speciale aandacht voor meisjes en jonge vrouwen. Plan International doet dit door de achtergestelde positie van meisjes en jonge vrouwen op te heffen zodat zij dezelfde kansen en rechten hebben als jongens. Zo werkt Plan International, met de steun van duizenden sponsors, bedrijven en (institutionele) donoren aan een beter leven voor kwetsbare kinderen en jongeren in landen wereldwijd.