Wereldvluchtelingendag: meisjes op de vlucht in Zuid-Sudan

Iedereen heeft recht op veilig onderdak. Maar wat als thuis niet meer veilig is en je moet vluchten, vanwege oorlog of geweld? Miljoenen mensen in Zuid-Sudan hebben het ondervonden, onder wie ook vele kinderen. Anna Belt, noodhulpexpert bij Plan International, legt uit waarom het belangrijk is om deze vluchtelingen, met name meisjes, te ondersteunen.

“Zuid-Sudan is het jongste land ter wereld. Het land werd pas in 2011 onafhankelijk, na een 22 jaar durende onafhankelijkheidsoorlog met Sudan. Hoewel het de bedoeling was dat de onafhankelijkheid vrede en stabiliteit zou brengen, is niets minder waar. De inwoners worden dagelijks bedreigd door geweld van gewapende groeperingen, zoals schietpartijen, ontvoeringen en gedwongen rekrutering van kinderen.”

Hongersnood

“Het geweld heeft ertoe geleid dat er momenteel ruim vier miljoen mensen zijn gevlucht naar vluchtelingenkampen in buurlanden, maar ook naar kampen op veiligere locaties in Zuid-Sudan zelf. Het leven in de vluchtelingenkampen is zwaar. Men leeft dicht op elkaar en moet sanitaire voorzieningen zoals douches en wc’s delen met verschillende huishoudens. Door de wereldwijde hongersnood is er nauwelijks voedsel beschikbaar en de voedselprijzen stijgen snel. In de kampen is er geen mogelijkheid om zelf voedsel te verbouwen.”

Seksueel geweld

“Tijdens crises lopen meisjes het grootste risico. Door het voedseltekort worden veel meisjes op jonge leeftijd uitgehuwelijkt, zodat hun ouders een mond minder te voeden hebben. Daarnaast is er weinig bescherming in de kampen, waardoor meisjes te maken krijgen met seksueel geweld. Soms worden ze ontvoerd en verkracht, waarna ze vaak ook nog eens gedwongen worden te trouwen met de dader om de eer van de familie te redden. Ouders durven om deze reden hun dochters niet naar school te sturen, want seksueel geweld kan ook onderweg naar school gebeuren.”

Niet naar school

“In het kamp zijn meisjes dagelijks vooral bezig met huishoudelijke taken. Door het gebrek aan basisbehoeften in het vluchtelingenkamp, moeten ze vaak ver buiten het kamp lopen om water en brandhout te halen. Ook helpen ze met koken, zorgen ze voor de jongere broertjes en zusjes of moeten ze schoonmaken. Deze taken nemen veel tijd in, waardoor er weinig tijd overblijft om naar school gaan.”

Geen maandverband

“Meisjes missen ook school om andere redenen. Zo gaan ze niet naar school als ze menstrueren, omdat maandverband moeilijk verkrijgbaar is. Dit is zorgelijk, want school is vaak een van de weinige plekken in de vluchtelingenkampen waar de meisjes veilig zijn. Om te voorkomen dat meisjes school missen vanwege hun menstruatie, geeft Plan International training aan meisjes zodat ze leren zelf herbruikbaar maandverband te maken.”

Kinderopvang

“Mede door seksueel geweld en kindhuwelijken zijn er veel tienermoeders in de kampen. Zij willen hun school wel graag afmaken, maar kunnen dit niet doen omdat ze geen opvang hebben voor hun kinderen. Plan International heeft vorig jaar ervoor kunnen zorgen dat er kinderopvang op de scholen is, zodat de moeders de lessen konden volgen.”

Stress en afleiding

“Helaas is er dit jaar minder geld en moesten wij de kinderopvang alweer stopzetten. Nu zitten de moeders met hun baby’s in de les of hangen de kinderen buiten op het schoolplein rond. Dat zorgt voor extra stress en afleiding. De situatie in de vluchtelingenkampen blijft dus nog moeilijk, vooral voor meisjes.”

Dit doet Plan International

Met behulp van ECHO (Europese Civiele Bescherming en Humanitaire Hulp) werkt Plan International in verschillende vluchtelingenkampen in Zuid-Sudan:

• We zorgen voor kindvriendelijke plekken, waar kinderen leren wat hun rechten zijn en waar ze terecht kunnen voor ondersteuning;
• We bieden meisjes die seksueel geweld hebben meegemaakt psychosociale steun;
• We zorgen ervoor dat scholen worden gebouwd, dat leraren getraind en betaald worden en dat er schoolmateriaal beschikbaar is;
• We zorgen dat er latrines en waterpunten op scholen geïnstalleerd worden, zodat er schoon water is en meisjes minder ver te hoeven lopen;
• Met bewustwordingscampagnes leren we ouders, gemeenschapsleiders en leraren over de gevaren van kindhuwelijken en hoe ze hun kinderen beter kunnen beschermen tegen seksueel geweld;
• We delen verzorgingspakketten uit met basisbehoeften zoals zeep en maandverband.