Sudan: extreem geweld in El Fasher

Naar aanleiding van de gewelddadige inname van El Fasher, een stad in het westen van Sudan, slaat Plan International alarm. De mensen die nog vastzitten in de stad worden blootgesteld aan onvoorstelbaar geweld, zonder toegang tot hulp. Inmiddels is in El Fasher officieel hongersnood vastgesteld.

Laatste update: 04/11/2025

Er is sprake van extreem geweld, waaronder etnisch gemotiveerde moorden en verkrachting, tegenover burgers en hulpverleners. Er wordt gevreesd voor duizenden doden als gevolg van de inname, waaronder ook kinderen. Burgers die de stad proberen te ontvluchten, lopen levensgevaar. Van mensen die aankomen in de vluchtelingenkampen verderop, horen we over moord, seksueel geweld, afpersing en mishandeling langs de route. “Overal liggen lichamen”, vertelde een man aan onze hulpverleners ter plaatse.

Duizenden burgers zijn te voet gevlucht naar Tawila, waar Plan International klaarstaat met humanitaire hulp. Maar geschat wordt dat er ook nog eens duizenden burgers vastzitten in El Fasher, omdat ze bang zijn onderweg gevaar te lopen. Vluchtelingen vertelden aan hulpverleners van Plan International dat veel mensen de stad niet durven te verlaten, uit angst voor het geweld onderweg. Precieze aantallen zijn zeer moeilijk vast te stellen, omdat alle communicatie is gestopt en het gebied vanwege het aanhoudende geweld niet toegankelijk is.

“We maken ons grote zorgen over het geweld tegen burgers en het feit dat mensen nog steeds vastzitten in El Fasher”, zegt Mohammed Kamal, directeur van Plan International in Sudan. “We doen een dringende oproep aan alle strijdende partijen: bescherm de bevolking. Mensen moeten veilig de stad kunnen verlaten en toegang krijgen tot levensreddende hulp.”

De humanitaire situatie in El Fasher is volgens Kamal afschuwelijk. “Mensen leven onder onmenselijke omstandigheden en eten dierenvoer om te overleven. Er is geen eten, geen medische zorg en geen veiligheid. We horen dat families soms al een jaar nauwelijks hebben gegeten. Hulpverleners moeten onmiddellijk toegang krijgen tot de stad om levens te redden.”

Extreme noden

Door de gevechten zijn duizenden mensen al gevlucht naar opvanglocaties in Tawila, zo’n zestig kilometer verderop. Plan International schat dat door de inname van de stad zeker 100.000 nieuw ontheemden zullen vluchten naar Tawila, het Jebel Marra-gebied en buurland Tsjaad. De noden zijn enorm hoog en deze nieuwe toestroom zet hulporganisaties in het gebied verder onder druk.

Uit eerste screenings door hulpverleners van Plan International in Tawila blijkt dat driekwart van de gevluchte kinderen acuut ondervoed is. De reis van El Fasher naar Tawila is voor veel families een uitputtende en levensgevaarlijke onderneming. Wie een ezel heeft, doet er gemiddeld twee dagen over; te voet kan de tocht tot vijf dagen duren. Mensen dragen soms dagenlang familieleden op hun rug.

Een hulpverlener van Plan International, die om veiligheidsredenen anoniem blijft, vertelt: “De reis die mensen afleggen is een nachtmerrie. Overal liggen lichamen. Mensen zijn gewond, vaak door kogels geraakt, en krijgen nergens hulp. De gezinnen die we spreken hebben al een jaar nauwelijks gegeten. Ze vallen letterlijk neer zodra ze het kamp bereiken. Maar zelfs hier is er nauwelijks eten, drinkwater of medische zorg. Veel kinderen die aankomen in Tawila verkeren in een staat van shock. Ze zijn hun familieleden kwijtgeraakt en buitengewoon kwetsbaar in een overvol vluchtelingenkamp.”

“Sommige mensen die we zien binnenkomen zijn zo verzwakt dat ze eerst naar een kliniek moeten voordat ze zich kunnen registreren. Ze zijn onherkenbaar door de honger en uitputting. Soms herkennen hun eigen familieleden ze meer terug. Door gebrekkige communicatie weten veel mensen niet of hun naasten het vluchtelingenkamp hebben gehaald. De wanhoop is onvoorstelbaar. Niemand slaapt. Slapen is geen optie meer sinds dit begon.”

Klaar om te helpen

Plan International moest in april 2023 haar noodhulpkantoor in El Fasher noodgedwongen sluiten, maar staat in de startblokken om de hulpverlening in de stad te hervatten. Daarnaast breidt Plan International haar noodhulp in Tawila fors uit om tegemoet te komen aan het snelgroeiende aantal vluchtelingen uit El Fasher. De organisatie distribueert levensreddende voedselhulp en hygiënepakketten en organiseert gespecialiseerde hulpverlening voor slachtoffers van seksueel geweld. Ook zet Plan International veilige opvanglocaties voor kinderen op, in het bijzonder voor kinderen die alleen arriveren.

“We staan klaar om te helpen, maar het is een race tegen de klok,” aldus Kamal. “De kinderen die nog vastzitten in El Fasher kunnen geen dag langer wachten.”