Netwerkbijeenkomst ‘Investing in girls: a good business!’- oktober 2016

Investing in girls: a good business!
Netwerkbijeenkomst 11 oktober 2016, Euronext, Amsterdam

Op 11 oktober 2016, Wereldmeisjesdag, vond de vierde netwerkbijeenkomst plaats in het ‘hart van zakelijk Nederland’: Euronext Amsterdam, de plek waar investeringen aan de orde van de dag zijn.

Monique van ’t Hek, directeur van Plan Nederland, heet iedereen welkom en vertelt dat de Verenigde Naties in 2011, na een jarenlange lobby door Plan International, 11 oktober heeft uitgeroepen tot Wereldmeisjesdag. Doel van deze dag is om aandacht te vragen voor de stelselmatige achterstelling en discriminatie van meisjes en jonge vrouwen.

Spanbanden en banen voor vrouwen

Het bedrijf Excellent Products maakt en verkoopt spanbanden, afdeknetten, snelbinders en dekzeilen. Aan het hoofd van deze internationale onderneming staat Monique Ansink. Ze vertelt hoe ze als klein meisje reizen al heel leuk vond. Na haar studie International Business zag ze op Teletekst dat Excellent Products iemand zocht om de buitenlandse markt te veroveren. Het bedrijf produceerde alleen voor Nederland omdat de eigenaar geen vreemde talen sprak. Monique pakte haar koffer en ging aan de slag.

Inmiddels is Monique eigenaar /directeur van Excellent Products en zorgt ze met de producten die het bedrijf levert voor een veilige lading op de weg én voor 300 banen in Vietnam. “Voor 70% van de functies in Vietnam zoeken we vrouwen. Dat is alleen nog niet zo eenvoudig, we hebben nu 50 vrouwen in dienst en we zullen veel meer producten moeten verkopen om er meer aan een baan te helpen. Waarom vrouwen? We zien in Azië dat vrouwen hun verdiende geld in hun gezin investeren. Terwijl mannen het gebruiken voor het happy hour. Toen we stopten met het cash uitbetalen van lonen en voor alle medewerkers een bankrekening openden, waren de mannen daar niet zo blij mee.”

Een andere uitdaging waar Excellent Products tegenaan loopt is dat het bedrijf nog niet het loon aan haar Vietnamese werknemers kan betalen dat het zou willen betalen. Een vrouw moet 160% van het minimuminkomen verdienen om in haar levensonderhoud en dat van één kind te kunnen voorzien. Excellent Products betaalt 120%. Monique: “Ik zou graag die 160% betalen maar dan moeten mijn afnemers, zoals Shell, en de eindgebruikers, iets meer willen betalen. Nu gaan ze naar een goedkopere concurrent als ik onze prijzen verhoog. Je kunt veel problemen oplossen als ondernemer, maar sommige zijn te ingewikkeld om alleen aan te pakken. We hebben anderen nodig, andere ondernemers, NGO’s, opleidingsinstituten en de overheid.”

“Als vrouwen geld verdienen, investeren ze het in hun gezin” Monique Ansink

Silent Land

In Cambodja wordt steeds meer vruchtbare grond ingenomen door grootschalige landbouwindustrie. In de schaduw hiervan vechten boerenfamilies voor hun landrechten en voor hun bestaan. De film ‘Silent Land’ die op Wereldmeisjesdag in Amsterdam in première ging, laat de persoonlijke verhalen achter deze tweestrijd zien. De hoofdrolspelers zijn een week te gast in Nederland op uitnodiging van drsFILM, de makers van de film. Plan interviewde de twee hoofdrolspelers tijdens de bijeenkomst om de sociaal culturele context en de weerbarstige praktijk te belichten in ontwikkelingslanden.

‘Moon’ is een meisje van boerenafkomst uit een dorp vlakbij Angkor Wat. Ze ziet hoe in haar land een kleine elite alle macht heeft en winst maakt met de illegale verkoop van grond, het verjagen van boeren en het opzetten van suikerplantages. Moon wil haar eigen organische rijst blijven verbouwen, zoals ze altijd gedroomd heeft. Daarom probeert ze met een aantal boeren samen te werken en krachten te bundelen voor de export van organische rijst.

His Excellency Mong Reththy, haar tegenspeler, is een van de rijkste mannen van Cambodja. In de vorige eeuw, toen het moordende regime van Pol Pot miljoenen mensen de dood in joeg, vervielen alle landrechten aan de staat. Mong Reththy was heel arm, maar heeft altijd hard gewerkt en goede zaken kunnen doen met en voor de overheid. Inmiddels is hij een machtig man en grootgrondbezitter. Met de eco-dorpen die hij bouwt voor zijn werknemers meent Mong Reththy goed te doen. “Mijn droom is om ons prachtige land weer op te bouwen en Cambodia weer een plaats te geven op de wereldkaart.”

Moon is, na een aantal moeilijke jaren, inmiddels een rolmodel voor veel meisjes in Cambodja. Ze vertelt: “Toen ik geboren werd, was het heersende idee dat meisjes niet naar school hoefden, maar moesten koken en zorgen voor de jongens. Mijn ouders arrangeerden een huwelijk met een man die ik niet kende. Ik wilde niet met hem trouwen. Ik twijfelde of mijn ouders nog wel van me hielden. Hoewel het niet goed is om ongehoorzaam te zijn, ben ik op de dag van de bruiloft weggerend. Ik had allerhande baantjes en probeerde ook te studeren.” In een smerig kledingatelier in Phnom Penh waar ze een aantal maanden werkt en permanente gezondheidsschade oploopt, ontmoet Moon de liefde van haar leven. Ze gaat samen met hem terug naar haar dorp. Zij en haar ouders vergeven elkaar en Moon trouwt haar geliefde. Inmiddels hebben ze twee kleine kinderen. Moon: “Na mij zijn nog meer meisjes weggelopen uit het dorp. Nu mogen veel meisjes in mijn dorp toch ook naar school.”

“Ik hoop dat het voor mijn dochters makkelijker zal zijn om te studeren.” Moon

Sustainable Development Goals

17 duurzame ontwikkelingsdoelen, 169 subdoelen en 230 indicatoren. Hugo von Meijenfeldt kent de Sustainable Development Goals (SDG’s) allemaal uit zijn hoofd. De Coordinator Implementation Global Goals van het ministerie van Buitenlandse Zaken is optimistisch over de haalbaarheid van de ontwikkelingsdoelen: “De eerste twee doelen van de Millennium Development Goals (de acht millenniumdoelstellingen die vooraf gingen aan de SDG’s) hebben we ruimschoots gehaald. Honger en armoede in de wereld zijn gehalveerd in 15 jaar tijd. De economische groei is even hard gestegen. Er is dus geen enkel excuus om nu niet verder te werken hieraan.”

De SDG’s bevatten meer dan de MDG’s, economische doelen waar ook bedrijven zich aan moeten houden. Soms is er wel een spanning tussen de doelen, maar meestal is het zo dat de focus op een specifiek thema, bijvoorbeeld voedselzekerheid, niet opgelost kan worden zonder het klimaat in acht te nemen. Hugo: “Cherry picking is ernstig verboden. Dat is een onderdeel van mijn baan, dat ik mensen daar op aanspreek.”

Ook Nederland zal prioriteiten moeten gaan stellen. Het CBS gaat de 230 indicatoren nalopen aan de hand van de data uit Nederland die beschikbaar zijn. Daaruit zullen issues naar voren komen die aangepakt moeten worden. Op sommige thema’s zal een hele transitie nodig zijn. “We staan er als overheid gelukkig niet alleen voor. De SDG’s zijn mede tot stand gekomen dankzij een enorme lobby van het bedrijfsleven, de financiële wereld, NGO’s en kennisinstellingen. Het is dus heel logisch dat we ook met z’n allen gaan investeren. In een aantal bedrijven is duurzaamheid echt een ‘board room issue’ geworden, maar nu moeten we een stap verder zetten: hoe zorgen we ervoor bedrijven dit ook op de werkvloer, in de haarvaten krijgen?”

Een belangrijk component van de SDG’s is het due diligence onderzoek. Is er kinderarbeid? Worden vrouwen uitgebuit? Hoe kunnen de landen waar producten vandaan komen, beter in balans komen zodat mensen een normaal salaris verdienen en kinderen naar school kunnen? De coördinator geeft zelf het antwoord: “We hebben convenanten gesloten, en daarbij zijn NGO’s cruciaal: wie onderzoekt anders hoe het gaat in een land? De overheid kan dat niet, het grote bedrijf niet, de NGO’s wel.

“NGO’s zijn cruciaal bij het due diligence proces van het Nederlandse, internationale bedrijfsleven.” Hugo von Meijenfeldt

Samenwerken is zijn middle name

Jef Wintermans is directeur van Modint, een branche organisatie in de textiel sector. Vanuit die functie heeft hij toegewerkt naar een convenant. Op 4 juli jl. hebben 55 bedrijven, 5 maatschappelijke organisaties, 2 branche organisaties en de overheid het textiel convenant getekend en vanaf 1 november gaat Jef bij de SER aan de slag als coördinator van dit convenant.

Jef laat de aanwezige gasten het filmpje –‘Nature is Speaking’- zien. Hij vertelt dat sinds hij Darwin gebruikt in zijn presentaties bij bedrijven, hij ze makkelijker meekrijgt in de transitie die nodig is om de textielketen te verduurzamen op sociaal en milieuvlak. De wereld verandert en het is de keuze van bedrijven of zij zich daarop voorbereiden of niet. Jef: “Modint is steeds op zoek naar partnerschappen, omdat niemand de praktijk in zijn eentje kan veranderen. De overheid kan wel wetten maken, maar dat verandert de wereld niet. NGO’s kunnen dat niet en vakbonden kunnen dat niet. Nu het convenant getekend is, trekken we allemaal aan dezelfde kant van het touw.”

Het convenant schept een kader waarbinnen bedrijven doen wat redelijkerwijze van hun verwacht kan worden. De taak van het secretariaat bij de SER is in eerste instantie om op basis van de resultaten van due diligence van alle bedrijven, te kijken of ze dat goed gedaan hebben en welke milieu issues en issues op het gebied van mensenrechten ze zijn tegengekomen in hun bedrijfsketen. Als de ondertekenaars van het textielconvenant diverse problemen tegenkomen, zoals bijvoorbeeld het verbod op vakbondsvrijheid, lage salarissen, kinderarbeid en gevaarlijke chemicaliën, dan kunnen zij dat niet allemaal tegelijkertijd aanpakken.

Jef: “Het is belangrijk dat bedrijven laten zien wat ze wél kunnen. Ik hoop dat we over 3-5 jaar kunnen aantonen dat we veel effectiever en duurzamer zijn geworden. We zullen daar ook organisaties als Plan voor nodig hebben. Ga op reis, steek je nek uit, doe wat je kunt, werk samen met verschillende stakeholders en dan ben ik erg optimistisch over de resultaten die we kunnen bereiken.”

“Het textiel convenant zorgt ervoor dat bedrijven zich bewust worden van hun keten.” Jef Wintermans

Strategische samenwerking voor meisjes en jonge vrouwen

Sandra Bruinse van Plan Nederland licht het strategische partnerschap met Buitenlandse Zaken toe. “Samen met onze partners Defence for Children / ECPAT en Terre des Hommes willen we in de komende vijf jaar in tien landen de economische positie van meisjes en jonge vrouwen verbeteren. Ons doel is enerzijds om deze meisjes te empoweren door te zorgen voor een beroepsopleiding en een betere toegang tot de arbeidsmarkt, anderzijds om ze te beschermen, zowel op de werkvloer als daarbuiten en ze een betere rechtspositie te bieden. De kans op uitbuiting is groot en dat maakt ze kwetsbaar. Moon is daar een goed voorbeeld van. De overheid, NGO’s en bedrijven hebben elkaar ontzettend hard nodig. Als Plan werken we direct in de gemeenschappen waardoor we weten wat de problemen zijn en hoe die te adresseren. We helpen anderen graag die kennis te kapitaliseren ten gunste van de sociaal economische positie van meisjes en jonge vrouwen.”

“We spreken de taal van de gemeenschappen en kennen de sociaal culturele nuances.” Sandra Bruinse

Interview G-Star

In een kort interview na afloop van de netwerkbijeenkomst vertelt Frouke Bruinsma, Directeur Corporate Responsibility bij G-Star waarom G-Star het convenant Duurzame Kleding en Textiel ondertekend heeft.
“G-Star werkt al tien jaar aan het verduurzamen van de collecties en productieprocessen; de hele keten. We hebben ons eigen beleid en standaard ontwikkeld. Het convenant kwam voor ons op een goed moment om ook samen te werken met de hele Nederlandse kledingindustrie. Het wordt tijd dat we met z’n allen om de tafel gaan zitten en van elkaar leren. Een gezamenlijke aanpak is nodig om de gehele kleding- en textielsector vooruit te brengen en om samen met de andere deelnemers aan duurzaamheiddoelen te werken die individueel niet of moeilijk te realiseren zijn. Het convenant is ook handig om merken te stimuleren die net met MVO (Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen) zijn gestart. Als je een merk bent en je hebt nog niets aan duurzaamheid gedaan is het een ideale omgeving waar je aan de hand genomen wordt, zelf aan de slag kunt gaan en daar je voordeel mee kan doen.”

“Ik ben dertien jaar geleden bij G-Star begonnen als jurist. Er werkte toen een 10e van het aantal mensen dat nu werkt bij het bedrijf. Na een paar jaar mocht ik de afdeling Corporate Responsibility opzetten en ik ben nu al tien jaar bezig met duurzaamheid. De GSRD Foundation bestaat nu zo’n negen jaar. Vanuit de Foundation werken we samen met Plan Nederland. Het doel van de Foundation is om iets terug te doen in de landen waar we produceren. We steunen via Plan vanuit de Foundation alleen projecten die zich richten op ondernemerschap of die praktijkonderwijs bieden. Voor het verduurzamen van de keten zouden we ook vanuit G-Star samen kunnen werken met Plan, en niet alleen vanuit de Foundation.

“Toen we nog een kleiner bedrijf waren, concentreerden we ons alleen op het verkopen van spijkerbroeken. Maar toen we groeiden en onze impact groter werd, beseften we ons dat we meer aandacht moesten hebben voor het formaliseren van duurzaamheid. Toen zijn we ons eerst gaan richten op onze keten. Duurzaamheid was toen nog voornamelijk ‘het verbeteren van de arbeidsomstandigheden’. Vanuit onze G-Star focus op denim innovatie zijn we al snel ook onze producten gaan verbeteren, en later gaan kijken naar onze bedrijfsprocessen.”

“Ik denk dat het convenant veel kan betekenen voor meisjes en jonge vrouwen wereldwijd. Omdat de meeste werknemers in kledingfabrieken vrouw zijn, hebben deze afspraken direct invloed op de werkomstandigheden van de vrouwen in de kledingindustrie, en indirect op de dochters en andere familieleden van deze vrouwen.”

“We hebben duidelijke keuzes gemaakt en zijn stapsgewijs aan de slag gegaan.” Frouke Bruinsma

Achtergrond Investing in girls: a good business!

Tijdens de conferentie ‘Investing in girls: a good business!’ in de Amsterdam ArenA op 9 oktober 2014 ondertekenden acht internationale bedrijven de ARENA Declaration. Zij beloofden zich – samen met Plan Nederland – drie jaar lang in te zetten voor meer en beter werk voor meisjes en jonge vrouwen (16-24 jaar) in ontwikkelingslanden.

In navolging van de conferentie en als onderdeel van het Bedrijvennetwerk, organiseert Plan Nederland netwerkbijeenkomsten voor de partners die de ARENA Declaration hebben ondertekend en andere bedrijven en geïnteresseerden. Centraal bij deze bijeenkomsten staat aandacht voor de positieve impact die samenwerking tussen bedrijven en NGO’s kan hebben op empowerment van meisjes en jonge vrouwen in ontwikkelingslanden.

Voor meer informatie en/of aanmelding voor ons netwerk kunt u ons mailen via bedrijven@plannederland.nl of neem contact op met Sandra Bruinse (020 – 549 55 66) of met Davina Feeléus (020-549 55 32).